Je goed genoeg voelen om te kunnen leren
Ik vind het ontzettend belangrijk dat kinderen graag naar school gaan. En laten we eerlijk zijn, iedereen weet dat kinderen die zich goed in hun vel voelen, beter leren. In deze blog wil ik het daarom hebben over iets wat vaak genoemd wordt, maar misschien niet altijd goed begrepen: welbevinden.
Volgens de Van Dale betekent dit ‘het zich goed, tevreden voelen’, dus het gaat verder dan alleen ‘leuk’ en ‘fijn’. Welbevinden draait om je veilig voelen, voldoende zelfvertrouwen hebben en je comfortabel voelen om nieuwe dingen te leren.
Leren is meer dan alleen leuk
Als ik praat over welbevinden, dan bedoel ik dat een kind zich veilig genoeg moet voelen om de sprong naar iets nieuws te durven wagen. Leren betekent dat je jezelf uitdaagt, een stap verder gaat dan wat je al kunt. In mijn opleiding als kleuterleidster noemden ze dit de ‘zone van de naaste ontwikkeling’. Dat betekent dat je leert door net iets te proberen wat nog niet helemaal lukt of nieuw is. En dat kan soms best frustrerend zijn.
Leren gaat namelijk niet altijd van een leien dakje. Soms lukt het niet meteen, soms moet je iets een paar keer herhalen voordat je het onder de knie hebt. Maar wanneer het uiteindelijk wél lukt, voel je je trots. En dat geeft een boost aan je zelfvertrouwen en aan je welbevinden. Je durft dan makkelijker nieuwe dingen aan te pakken, simpelweg omdat je gelooft dat het kan lukken.
Maar wat als je niet lekker in je vel zit?
Stel je eens voor dat je als kind niet goed in je vel zit. Je hebt stress, voelt je angstig, en dan wordt er ook nog van je verwacht dat je leert en jezelf uitdaagt. De gedachte alleen al maakt je bang en moe. Voor veel kinderen kan dit zelfs leiden tot fysieke klachten – ze worden letterlijk ziek van de stress en angst.
Het is dus de kunst, voor ons als opvoeders en leerkrachten, om welbevinden breder te zien dan alleen ‘leuk’ of ‘fijn’. Het gaat over het creëren van een veilige omgeving waarin kinderen met vallen en opstaan kunnen leren, waar ze fouten mogen maken zonder bang te zijn om veroordeeld te worden. Een plek waar ze hulp kunnen vragen zonder zich daarvoor te schamen, en waar ze hulpmiddelen kunnen gebruiken zonder het gevoel te hebben dat ze minder waard zijn.
De rol van de leerkracht
Een leerkracht speelt hier een cruciale rol in. Het is belangrijk dat een leerkracht begrijpt wanneer een kind in zijn comfortzone blijft en niets nieuws leert, of juist te ver buiten die comfortzone gaat, waardoor frustratie de overhand neemt. Het gaat om het vinden van die balans: leren mag best moeilijk zijn, maar het kind moet zich wel veilig genoeg voelen om die uitdaging aan te gaan.
Welbevinden, of zoals ik het liever zeg: je goed genoeg voelen in je vel, is de basis voor leren. Leren kan soms vervelend zijn, en dat is oké, maar kinderen moeten wel de emotionele ruimte hebben om met die ongemakken om te gaan. Leerkrachten die het leren leuk en afwisselend maken, bijvoorbeeld door speelse of bewegende werkvormen te gebruiken, doen fantastisch werk. Maar zelfs de leukste lessen kunnen moeilijk zijn voor een kind dat zich niet goed genoeg voelt in zijn of haar vel. Dit kind moet dan zoveel extra moeite doen om zichzelf staande te houden, dat zelfs het plezierige leren uitputtend kan zijn.
Het belang van welbevinden
Kortom, welbevinden is essentieel om tot leren te komen. Het gaat niet alleen om plezier hebben, maar vooral om je veilig en zelfverzekerd genoeg voelen om te kunnen groeien. Als kinderen zich goed genoeg voelen, zullen ze veel meer openstaan voor leren, zelfs als dat leren soms lastig of frustrerend is.
Daarom is het voor ons, als ouders en leerkrachten, belangrijk om altijd aandacht te besteden aan hoe een kind zich voelt. Want uiteindelijk begint alles met je goed voelen om te kunnen leren.
