
Waarom kinderen lichamelijke klachten ervaren door schoolstress
Stress en angst worden vaak geassocieerd met emoties en gedachten, maar ze kunnen zich ook op verrassende manieren uiten in het lichaam. Bij kinderen is dit niet anders. Lichamelijke klachten zoals buikpijn, hoofdpijn en misselijkheid komen vaak voor bij schoolstress. Maar hoe komt dit? En wat kunnen ouders en leerkrachten doen om te helpen?
De connectie tussen stress en het lichaam
Wanneer een kind stress of angst ervaart, gaat het lichaam in een “vecht-of-vluchtmodus”. Hormonen zoals cortisol en adrenaline worden aangemaakt, wat een reeks fysieke reacties veroorzaakt:
- Buikpijn: Stress beïnvloedt de maag en darmen, ook wel het “tweede brein” genoemd. Angst kan zorgen voor misselijkheid, een opgeblazen gevoel of zelfs diarree.
- Hoofdpijn: Spierspanning en verhoogde bloeddruk door stress kunnen leiden tot spanningshoofdpijn of migraine.
- Slaapproblemen: Chronische stress verstoort de slaap, wat kan bijdragen aan vermoeidheid en verergering van andere klachten.
- Andere symptomen: Hartkloppingen, zweten, verminderde eetlust en een algeheel gevoel van malaise.
Voor een kind kunnen deze klachten overweldigend en verwarrend zijn, zeker als ze niet begrijpen waar de pijn vandaan komt.
Waarom school een trigger kan zijn
School kan om verschillende redenen een bron van stress zijn:
- Sociale druk: Angst om er niet bij te horen of conflicten met klasgenoten.
- Academische eisen: De druk om goed te presteren, angst voor fouten of toetsen.
- Omgevingsfactoren: Een onveilige klasomgeving of moeilijke relatie met een leerkracht.
Voor kinderen met schoolangst kunnen deze triggers leiden tot een vicieuze cirkel: ze voelen zich ziek, willen niet naar school, en ervaren daardoor nog meer stress.
Wat kunnen ouders en leerkrachten doen?
- Neem de klachten serieus
Hoewel de oorzaak psychologisch kan zijn, zijn de fysieke klachten echt. Laat het kind voelen dat je hen gelooft en begrijpt.
- Creëer een veilige omgeving
- Ouders: Praat rustig met je kind over wat ze voelen en vraag door zonder te oordelen. “Waar voel je die buikpijn? Wanneer begint het?”
- Leerkrachten: Zorg dat het kind weet dat het welkom is, zelfs als het zich niet goed voelt. Laat ruimte voor korte pauzes of een rustig plekje in de klas.
- Leer kinderen omgaan met stress
Introduceer eenvoudige technieken, zoals:
- Ademhalingsoefeningen om het lichaam te kalmeren.
- Creatieve uitlaatkleppen, zoals tekenen of schrijven over hun gevoelens.
- Beweging, zoals wandelen of sport, om spanning te ontladen.
- Zoek naar de kern van de stress
Werk samen met het kind om te achterhalen wat de oorzaak is van de spanning. Dit kan een gesprek met ouders, leerkrachten en eventueel een orthopedagoog of therapeut vereisen.
- Voorkom stigmatisering
Maak duidelijk dat het normaal is om stress te ervaren en dat ze niet “raar” zijn omdat ze fysieke klachten hebben. Dit vermindert schaamte en kan helpen bij het herstel.
Conclusie
Lichamelijke klachten door schoolstress zijn een duidelijke oproep van het lichaam dat er iets niet goed zit. Door aandacht te geven aan deze signalen, empathie te tonen en de onderliggende oorzaak aan te pakken, kunnen we kinderen helpen om weer rust en balans te vinden.
Ouders en leerkrachten spelen hierin een cruciale rol. Samen kunnen we een veilige omgeving creëren waarin kinderen zich gehoord en gesteund voelen.