Patronen en stress kunnen opnieuw opduiken
Het schooljaar is alweer in volle gang. De juffen en meesters beginnen hun klas te leren kennen, de vakantieverhalen zijn uitgewisseld en het huiswerk draait op volle toeren. Voor veel kinderen is de eerste spanning verdwenen en heeft de voorspelbaarheid zijn intrede gedaan. Maar voor sommige kinderen begint juist de sleur toe te slaan, en wordt het elke dag een beetje moeilijker om op te staan en naar school te vertrekken. Ook hier thuis houden we ons hart vast.
Dit jaar maakte onze jongste zoon de overstap van de kleuterschool naar het eerste leerjaar. Hij was enthousiast, gretig om te leren en supertrots op zijn grote boekentas. Als kers op de taart is er een nieuw vriendje in de klas, waar hij zich verantwoordelijk voor voelt. Tot nu toe lijkt alles goed te gaan—hij wil naar school, hij mag nieuwe dingen leren en hij heeft een vriendje om samen mee op ontdekking te gaan.
Maar onze oudste zoon had een woeligere start. We zoeken al langer naar wat hij nodig heeft om met plezier naar school te gaan. En eigenlijk weten we het wel: leren, maar dan echt leren. Hij heeft een enorme leerhonger en wil constant nieuwe dingen ontdekken. Een nieuwe strategie, een wereldoriëntatieles… allemaal boeiend, maar vraag hem niet om te herhalen, want dat vindt hij saai. Meestal heeft hij die herhaling ook niet nodig om door te stromen naar de volgende uitdaging.
Voor scholen lijkt het misschien eenvoudig—’een leergierige jongen in de klas, dat moet toch een plezier zijn’. Maar als je goed kijkt naar de lesinhouden, zie je dat er veel herhaling in zit. Voor één leerling in de klas een aangepast aanbod maken, is niet vanzelfsprekend. Dus werd het, met de beste bedoelingen, een kwestie van trial-and-error. Ook wij als ouders bleven zoeken naar manieren om zijn leerhonger te stillen, zelfs tijdens de vakantie. Uiteindelijk, vlak voor het nieuwe schooljaar begon, werd halsoverkop besloten om hem van het derde naar het vijfde leerjaar te laten springen.
Hoewel deze sprong misschien de oplossing leek, bracht het ook nieuwe zorgen met zich mee. Hij was even ten einde raad omdat hij zijn vrienden moest achterlaten. Nu vragen we ons af: hebben we een nieuw probleem gecreëerd door een ander probleem op te lossen?
Patronen en terugkerende stress: Het belang van blijven luisteren
Nu het schooljaar goed en wel begonnen is, merken we dat oude patronen weer de kop opsteken. De voorspelbaarheid van de schoolroutine biedt voor sommige kinderen rust, maar voor anderen juist het tegenovergestelde. Wat eerst enthousiasme was, kan langzaam omslaan in angst of stress. Het is een delicate balans—één die vraagt om constante aandacht en luisterbereidheid.
Onze oudste zoon is een goed voorbeeld. Zijn leerhonger is groot, maar hij loopt nu tegen nieuwe uitdagingen aan, zoals het missen van zijn oude vrienden en het aanpassen aan een nieuwe klas. Dit zijn geen kleine dingen voor een kind. Wat eerst een praktische oplossing leek, kan nu misschien nieuwe onzekerheden en angsten veroorzaken. Gelukkig kunnen we wel wat soelaas brengen met de hobby’s en playdates.
Hoe blijven we luisteren?
Als ouders is het onze taak om waakzaam te blijven, zelfs als de routine zich heeft gevestigd. Kleine signalen van stress of angst mogen niet over het hoofd worden gezien. Dit kan variëren van subtiele veranderingen in gedrag tot expliciete uitingen van onwil om naar school te gaan. Het is belangrijk om open te blijven staan voor wat je kind voelt en deze gevoelens serieus te nemen, ook al lijken ze voor ons, volwassenen, misschien onbeduidend.
Het luisteren naar je kind gaat verder dan alleen de woorden die ze zeggen. Het gaat om het opvangen van hun signalen, hun gedrag observeren en proberen te begrijpen wat er echt speelt. Soms zeggen ze niets, maar voel je als ouder dat er iets mis is. Op zulke momenten is het cruciaal om tijd vrij te maken, stil te staan bij wat er mogelijk speelt en een open gesprek aan te gaan.
De rol van scholen
Scholen spelen hierin een belangrijke rol. Leerkrachten hebben vaak een volle klas en moeten balanceren tussen de behoeften van vele kinderen. Het is begrijpelijk dat het moeilijk is om voor elk kind een op maat gemaakt programma te ontwikkelen. Toch is het belangrijk dat scholen blijven zoeken naar manieren om te luisteren naar de individuele behoeften van elk kind, vooral als die behoeften niet direct zichtbaar zijn.
Bij onze oudste zoon bijvoorbeeld, was het duidelijk dat hij intellectuele uitdaging nodig had. Maar wat minder zichtbaar was, waren zijn sociale behoeften—de behoefte aan vriendschappen, aan stabiliteit en aan de veiligheid van een vertrouwde groep. Deze aspecten mogen niet over het hoofd worden gezien, zelfs niet wanneer de intellectuele uitdaging lijkt te zijn opgelost.
Conclusie: Samen op de uitkijk
Het nieuwe schooljaar is in volle gang, maar de uitdagingen zijn nog lang niet voorbij. Of je kind nu net naar de kleuterschool gaat of al verder is in zijn schoolloopbaan, het is essentieel om te blijven luisteren. Stress en angst kunnen op elk moment weer de kop opsteken, en wat vandaag werkt, werkt morgen misschien niet meer.
Blijf alert, blijf vragen stellen en blijf beschikbaar voor je kind. En als je twijfelt, zoek dan samen naar oplossingen. Soms kan een kleine aanpassing—zoals een gesprek, een andere aanpak in de klas of gewoon een luisterend oor—het verschil maken.
Bij BinnensteBuitenBeentje staan we klaar om mee te denken, te luisteren en te ondersteunen, zodat elk kind weer met plezier naar school kan gaan.
